Γράφει ο Ελευθέριος Κολομτσάς
Η άσκηση κάνει καλό στην υγεία!
Με τον πρόσφατο νόμο, όσοι ανήλικοι και ενήλικες αθλούνται οργανωμένα σε κάποιον όμιλο / ομάδα, οφείλουν κάθε χρόνο να κάνουν καρδιολογικό έλεγχο και να έχουν υπογεγραμμένο δελτίο υγείας αθλητή από καρδιολόγο.
Πληθώρα επιστημονικών δεδομένων αποδεικνύουν τα πολλαπλά οφέλη της τακτικής άσκησης. Έτσι η καθημερινή, έστω και σύντομης διάρκειας, άσκηση φαίνεται να μειώνει την εμφάνιση ενός μεγάλου εύρους προβλημάτων και παθήσεων όπως καρδιακές παθήσεις, υπερχοληστερολαιμία, υψηλή αρτηριακή πίεση, σακχαρώδη διαβήτη, καρκίνο του παχέος εντέρου, καρκίνο του μαστού, αγχώδεις νευρώσεις, κατάθλιψη, οστεοπόρωση.
Τότε όμως, γιατί όποιος αθλείται χρειάζεται αθλητικό καρδιολογικό έλεγχο;
Υπάρχουν τρεις λόγοι για τους οποίους αυτός που ασκείται πρέπει να κάνει καρδιολογικό έλεγχο :
- Υπάρχει περίπτωση ο αθλούμενος να έχει κάποια μη διαγνωσμένη πάθηση, η οποία με την έντονη άσκηση θα εμφανιστεί με οξύτητα. Αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό όταν ξεκινά κανείς να αθλείται μετά τα 35, χωρίς ιδιαίτερο προηγούμενο ιστορικό άσκησης. Σε ενήλικες αθλούμενους μέσης ή μεγαλύτερης ηλικίας, το πλέον συχνά παρατηρούμενο καρδιαγγειακό πρόβλημα είναι η στεφανιαία νόσος. Σε νεότερα άτομα, παιδιά, εφήβους ή νέους ενήλικες, η πιο συχνή περίπτωση είναι μυοκαρδιοπάθειες, συγγενείς καρδιοπάθειες ή αρρυθμίες που δεν έχουν εμφανίσει ακόμη συμπτώματα.
- Σε αθλούμενους με διεγνωσμένες παθήσεις και συμπτώματα, ο καρδιολογικός έλεγχος επιτρέπει να γυμναστούν με ασφάλεια, καθώς προσδιορίζει την ένταση και τις συνθήκες άσκησης.
- Οι αθλούμενοι που ασχολούνται με ανταγωνιστικό αθλητισμό υποβάλλουν την καρδιά τους σε μεγάλο στρες και θα πρέπει να ελέγχουν τακτικά την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος και να τηρούν περιόδους καρδιακής αποκατάστασης.
Με ποια συχνότητα γίνεται ο καρδιολογικός αθλητικός έλεγχος;
Με βάση το νόμο, απαιτείται επανεξέταση κάθε χρόνο εφόσον ένας αθλητής αθλείται στο πλαίσιο ομάδας, σωματείο, γυμναστήριο κλπ.
Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία συστήνει σε όλα τα παιδιά ηλικίας άνω των 12 ετών και όλους τους ενήλικες, εφόσον συμμετέχουν σε ανταγωνιστικά αθλήματα, να υποβάλλονται σε καρδιολογικό έλεγχο κάθε 2 χρόνια. Ο υφιστάμενος νόμος είναι πιο αυστηρός από το ευρωπαϊκό πρωτόκολλο.
Ποιες ομάδες αθλητών χρειάζονται αθλητικό καρδιολογικό έλεγχο, και για ποιους ιδιαίτερους λόγους;
Παιδιά και νέοι αθλητές: Στους εφήβους και τους νεώτερους αθλητές, υπάρχει μια ποικιλία σπάνιων παθήσεων που μπορούν να οδηγήσουν σε μείζονα καρδιακά προβλήματα στη διάρκεια της έντονης άσκησης. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι μυοκαρδιοπάθειες, οι συγγενείς καρδιοπάθειες (διαταραχές της καρδιακής δομής εκ γενετής) και οι διαταραχές του καρδιακού ρυθμού (σύνδρομα καρδιακών αρρυθμιών). Οι παθήσεις αυτές μπορεί να μην εκδηλωθούν σε νεαρή ηλικία αλλά αργότερα, με αποτέλεσμα ο νέος αθλητής να αγνοεί ότι πάσχει. Ωστόσο η έγκαιρη διάγνωσή τους είναι δυνατή με το συνδυασμό λήψης αναλυτικού ατομικού και οικογενειακού ιστορικού, ηλεκτροκαρδιογραφήματος και εξέτασης των καρδιακών δομών με υπερηχογράφημα.
Ενεργοί αθλητές ως 40 ετών: Οι ενεργοί αθλητές, οι οποίοι αφιερώνουν καθημερινά σημαντικό χρόνο σε προπονήσεις και αγώνες, υποβάλλουν το καρδιαγγειακό τους σύστημα σε μεγάλη προσπάθεια. Υπάρχουν τεκμηριωμένες ενδείξεις ότι κάποιες καρδιακές αρρυθμίες (όπως η κολπική μαρμαρυγή) εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα στους επαγγελματίες αθλητές. Η έντονη άθληση μπορεί επίσης να συμβάλλει ώστε να εκδηλωθούν ή να οξυνθούν μικρότερης βαρύτητας λανθάνουσες ανωμαλίες των καρδιακών δομών. Τέλος, στους αθλητές που έχουν καταπονήσει το καρδιαγγειακό τους σύστημα (μαραθώνιος, βάρη κ.λπ.) συστήνεται να τηρούν περιόδους αποκατάστασης (με περιορισμένη ή καθόλου άσκηση), τα χαρακτηριστικά των οποίων ορίζονται από τον καρδιολογικό έλεγχο.
Αθλούμενοι άνω των 40 ετών: Ένας αυξανόμενος αριθμός αθλητών παρατείνουν την αθλητική τους δραστηριότητα στη μέση ηλικία ή και σε ακόμη μεγαλύτερη ηλικία. Το καρδιολογικό προφίλ τους διαφέρει από αυτό των νεότερων σε ηλικία αθλητών, με κύριο κίνδυνο την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, η οποία προκαλεί κατά τη διάρκεια της άσκησης θωρακικό πόνο έως και έμφραγμα. Ο κίνδυνος αυτός είναι πιο έντονος σε περίπτωση οικογενειακού ιστορικού καθώς και στους καπνιστές. Η Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά σε όλους τους άνδρες άνω των 40 ετών και σε όλες τις γυναίκες άνω των 50 ετών ή στην εμμηνόπαυση, εφόσον αθλούνται τακτικά, να υποβάλλονται σε έλεγχο για παράγοντες κινδύνου στεφανιαίας νόσου (όπως υπέρταση, διαβήτης, υψηλή χοληστερίνη ή οικογενειακό ιστορικό).
Ενήλικες που ξεκινούν να αθλούνται: Ενήλικες που ξεκινούν για πρώτη φορά να αθλούνται, ή επαναθλούνται μετά από μακροχρόνια διακοπή της άσκησης, θα πρέπει να κάνουν καρδιολογικό έλεγχο προκειμένου να αποκλειστούν παθήσεις που δεν γνωρίζουν πως έχουν. Ιδιαίτερα ελέγχονται παράγοντες κινδύνου στεφανιαίας νόσου, όπως η υπέρταση, η παχυσαρκία, η υψηλή χοληστερίνη, ο διαβήτης και το κάπνισμα.
Τι περιλαμβάνει ο αθλητικός καρδιολογικός έλεγχος;
Ο αθλητικός καρδιολογικός έλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει:
- επισκόπηση ατομικού και οικογενειακού ιστορικού
- καταγραφή βασικών ζωτικών και σωματομετρικών στοιχείων (καρδιακή συχνότητα, αρτηριακή πίεση, ύψος, βάρος κ.λπ.).
- αναλυτική φυσική εξέταση
- ηλεκτροκαρδιογράφημα 12 απαγωγών
- συμβουλές για τη διατροφή και την άσκηση, αναλόγως των ευρημάτων.
Ανάλογα με τα ευρήματα του ως άνω ελέγχου, μπορεί να απαιτηθούν κάποιες πρόσθετες εξετάσεις, εάν και μόνον αν διαγνωστεί κάποιο πρόβλημα ή υπάρχει υποψία προβλήματος:
- υπερηχοκαρδιογράφημα, αναλόγως των ευρημάτων από τα ως άνω
- άλλες διαγνωστικές εξετάσεις μόνον εφόσον διαγνωστεί κάποιο πρόβλημα, όπως αξονική στεφανιογραφία καρδιάς, μαγνητική τομογραφία καρδιάς, ηλεκτροφυσιολογική μελέτη αρρυθμιών, στεφανιογραφία κ.λπ.
Εάν εσείς ή τα μέλη της οικογένειά σας αθλείστε ή πρόκειται να ξεκινήσετε κάποια αθλητική δραστηριότητα, μην παραμελείτε τον καρδιολογικό σας έλεγχο. Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο αθλητικός καρδιολογικός έλεγχος είναι απλός, ανώδυνος και χαμηλού κόστους.
Στον Καρδιομεταβολισμό παρέχουμε πλήρη αθλητικό καρδιολογικό έλεγχο. Καλέστε μας στο 213 0 251425, στείλτε e-mail στο info@cardiometabolism.gr.
CARDIOMETABOLISM | your expert in sports cardiology
