Για πολλούς άνδρες, η αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας (ΣΔ) είναι κρίσιμη για τη διατήρηση μιας υγιούς και ολοκληρωμένης ζωής. Η ανάπτυξη φαρμάκων όπως το Viagra, το Cialis και το Levitra έχει φέρει επανάσταση στη θεραπεία της ΣΔ, αλλά για τους ασθενείς με υποκείμενα καρδιαγγειακά προβλήματα, είναι φυσικό να υπάρχουν ερωτήσεις και ανησυχίες όσον αφορά στη χρήση τους.
Πολλοί άνδρες διστάζουν να συζητήσουν με τον καρδιολόγο τους το γεγονός ότι υποφέρουν από στυτική δυσλειτουργία και ότι θα ήθελαν να λάβουν σχετική αγωγή. Κι όμως, όπως θα δείτε παρακάτω, η καρδιαγγειακή υγεία συνδέεται με τη στυτική δυσλειτουργία. Μην διστάζετε λοιπόν να θέσετε ερωτήματα στον γιατρό σας, και όταν δίνετε το ιατρικό ιστορικό σας, να αναφέρετε τυχόν λήψη φαρμάκων κατά της ΣΔ. Ο καρδιολόγος σας θα σας αντιμετωπίσει πάντα χωρίς προκαταλήψεις, με διακριτικότητα και γνώση τυχόν περιορισμών ή κινδύνων που σας αφορούν.
Τι είναι οι αναστολείς της PDE5 και πώς λειτουργούν;
Τα πιο συνηθισμένα φάρμακα για τη ΣΔ—η σιλδεναφίλη (Viagra), η ταδαλαφίλη (Cialis) και η βαρδεναφίλη (Levitra)—ανήκουν σε μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 (PDE5). Για να κατανοήσουμε τις επιδράσεις τους στην καρδιά, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τον μηχανισμό δράσης τους.
Κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής σεξουαλικής διέγερσης, απελευθερώνεται από το ενδοθήλιο των αγγείων του πέους μια χημική ουσία που ονομάζεται οξείδιο του αζώτου (NO). Αυτό πυροδοτεί την παραγωγή ενός άλλου μορίου, της κυκλικής μονοφωσφορικής γουανοσίνης (cGMP), η οποία χαλαρώνει τους λείους μύες και διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία, επιτρέποντας αυξημένη ροή αίματος και την επίτευξη στύσης. Η PDE5 είναι ένα ένζυμο που διασπά το cGMP, τερματίζοντας ουσιαστικά τη στύση. Έτσι, όταν κάποιος λαμβάνει αναστολείς της PDE5, στην πραγματικότητα αυτοί εμποδίζουν την PDE5 να δράσει, διατηρώντας υψηλά τα επίπεδα του cGMP και συμβάλλοντας στη διατήρηση της στύσης.
Ωστόσο, το ένζυμο PDE5 δεν βρίσκεται μόνο στο πέος. Υπάρχει στα τοιχώματα όλων των αιμοφόρων αγγείων του σώματος, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στην καρδιά και τους πνεύμονες. Αναστέλλοντας αυτό το ένζυμο, αυτά τα φάρμακα έχουν μια ήπια αγγειοδιασταλτική δράση σε ολόκληρο το σώμα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μια ελαφρά μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Τι συμβαίνει με τους άνδρες που έχουν κάποια καρδιαγγειακή πάθηση
Για τους περισσότερους άνδρες με σταθεροποιημένη καρδιαγγειακή παθήση, οι αναστολείς της PDE5 θεωρούνται γενικά ασφαλείς και αποτελεσματικοί. Μάλιστα, ένα σημαντικό σύνολο ερευνών, συμπεριλαμβανομένων πολυάριθμων κλινικών δοκιμών και μετα-αναλύσεων, έχει αποδείξει χαμηλή συχνότητα σοβαρών καρδιαγγειακών ανεπιθύμητων ενεργειών σε αυτούς τους ασθενείς. Μελέτες για την ταδαλαφίλη, για παράδειγμα, έχουν δείξει ότι τα ποσοστά εμφράγματος και καρδιακής θνησιμότητας σε ασθενείς που λάμβαναν το φάρμακο ήταν συγκρίσιμα με αυτά του γενικού ανδρικού πληθυσμού.
Σε άτομα που λαμβάνουν θεραπεία εναντίον της υπέρτασης, ο κίνδυνος από τη λήψη των αναστολέων PDE5 είναι να σημειωθεί υπερβολική μείωση της αρτηριακής πίεσης και να συμβεί υπόταση (συστολική αρτηριακή πίεση κάτω από 90mmHg). Οι έρευνες και η έως τώρα εμπειρία από τη χορήγηση φαρμάκων κατά της ΣΔ έχει δείξει ότι, όταν η χρήση των φαρμάκων αυτών γίνεται με τον ενδεδειγμένο τρόπο (δοσολογία, χρόνος λήψης και συχνότητα χρήσης), τότε η μείωση της αρτηριακής πίεσης από το φάρμακο δεν οδηγεί σε υπερβολική πτώση της πίεσης. Σε κάθε περίπτωση, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Τέλος, είναι ενδιαφέρον πως οι αγγειοδιασταλτικές ιδιότητες αυτών των φαρμάκων έχουν οδηγήσει στη χρήση τους για τη θεραπεία άλλων παθήσεων, πλην της ΣΔ. Η σιλδεναφίλη και η ταδαλαφίλη έχουν και οι δύο εγκριθεί για τη θεραπεία της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης, ενός τύπου υψηλής αρτηριακής πίεσης στις αρτηρίες των πνευμόνων. Χαλαρώνοντας αυτά τα αιμοφόρα αγγεία, τα φάρμακα μειώνουν το φόρτο εργασίας της καρδιάς.
Αν λαμβάνετε θεραπεία με νιτρώδη, απαγορεύεται η λήψη αναστολέων της PDE5
Αν και γενικά ασφαλείς, υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου οι αναστολείς της PDE5 εγκυμονούν σημαντικό κίνδυνο. Η πιο κρίσιμη αλληλεπίδραση είναι με τα νιτρώδη.
Τα νιτρώδη, όπως η νιτρογλυκερίνη, συνταγογραφούνται συνήθως για τη στηθάγχη. Λειτουργούν απελευθερώνοντας οξείδιο του αζώτου (ΝΟ), το οποίο προκαλεί εκτεταμένη αγγειοδιαστολή και μειώνει την αρτηριακή πίεση. Όταν ένας αναστολέας της PDE5 λαμβάνεται μαζί με ένα νιτρώδες, η συνδυασμένη επίδραση της αγγειοδιαστολής μπορεί να οδηγήσει σε μια σοβαρή και επικίνδυνη υπόταση. Αυτό μπορεί να προκαλέσει λιποθυμία, ζάλη και, σε σπάνιες περιπτώσεις, καρδιακή ανακοπή ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Αποτελεί απόλυτη αντένδειξη η λήψη ενός αναστολέα της PDE5 εάν λαμβάνετε οποιαδήποτε μορφή φαρμάκου με νιτρώδη. Αυτό περιλαμβάνει δισκία από το στόμα, υπογλώσσια σπρέι ή αυτοκόλλητα.
Άλλες περιπτώσεις καρδιαγγειακών παθήσεων που απαιτούν προσοχή
Άλλες καρδιακές παθήσεις απαιτούν προσεκτική εξέταση και λεπτομερή συζήτηση με τον καρδιολόγο σας πριν μπορέσετε να λάβετε αναστολείς PDE5.
Πρόσφατο καρδιαγγειακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο: Εάν έχετε υποστεί έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο τους τελευταίους έξι μήνες, η καρδιά σας μπορεί να βρίσκεται ακόμα σε ευάλωτη κατάσταση. Η σωματική καταπόνηση της σεξουαλικής δραστηριότητας, σε συνδυασμό με τις ήπιες καρδιαγγειακές επιδράσεις του φαρμάκου, θα μπορούσε να αποτελέσει κίνδυνο. Μετά από ένα έμφραγμα, μιλήστε με τον καρδιολόγο σας για να ξεκινήσετε ξανά να απολαμβάνετε τη σεξουαλική δραστηριότητα με ασφάλεια.- Ασταθής Στηθάγχη: Αν έχετε πόνους στο στήθος, τους οποίους δεν έχετε διερευνήσει με τον καρδιολόγο σας, μην χρησιμοποιείτε αναστολείς PDE5. Η λήψη ενός αναστολέα της PDE5 θα μπορούσε να επιδεινώσει αυτή την κατάσταση. Επισκεφτείτε τον καρδιολόγο σας για να ελέγξετε τυχόν επικινδυνότητα των συμπτωμάτων σας.
- Μη ρυθμισμένη υπέρταση / υπόταση: Εάν η αρτηριακή σας πίεση δεν είναι ρυθμισμένη (είτε είναι πολύ υψηλή είτε πολύ χαμηλή), η προσθήκη ενός φαρμάκου που τη μειώνει θα μπορούσε να είναι επικίνδυνη.
- Παθήσεις των καρδιακών βαλβίδων ή του μυοκαρδίου: Ασθενείς με παθήσεις όπως η αορτική στένωση ή η υπερτροφική αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια, όπου υπάρχει απόφραξη στη ροή του αίματος από την καρδιά, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στη μείωση της αρτηριακής πίεσης που προκαλούν οι αναστολείς PDE5.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ορισμένες μελέτες έχουν δείξει πως σε ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, οι αναστολείς της PDE5 μπορεί να αυξήσουν τον καρδιακό ρυθμό και τη συμπαθητική δραστηριότητα. Αν και δεν προκαλούν άμεσα αρρυθμίες, αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να μεταβάλει τη δυναμική του καρδιακού ρυθμού σε ορισμένα άτομα.
Πέρα από το μπλε χαπάκι: μήπως η ΣΔ είναι ένδειξη καρδιαγγειακής πάθησης;
Η σύνδεση μεταξύ της στυτικής δυσλειτουργίας και της καρδιακής υγείας είναι βαθύτερη από τις αλληλεπιδράσεις ή τις παρενέργειες των αναστολέων PDE5. Σε πολλές περιπτώσεις, η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να είναι ένα πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι υποκείμενης καρδιαγγειακής νόσου / στεφανιαίας νόσου. Παθήσεις όπως η αθηροσκλήρωση (σκλήρυνση των αρτηριών), η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο διαβήτης μπορούν να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία, οδηγώντας τόσο σε ΣΔ όσο και σε καρδιακή νόσο.
Επομένως, η αναζήτηση θεραπείας για τη ΣΔ δεν αφορά μόνο στη σεξουαλική υγεία—είναι μια ένδειξη για την ευρύτερη αξιολόγηση της καρδιαγγειακής σας κατάσταση – με μια δοκιμασία κόπωσης, μια αξονική στεφανιογραφία, stress echo ή σπινθηρογράφημα του μυοκαρδίου που θα υποδείξει ο καρδιολόγος σας. Πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε φάρμακο για τη ΣΔ, μια ολοκληρωμένη ιατρική αξιολόγηση είναι απαραίτητη. Ο καρδιολόγος σας θα αξιολογήσει τη συνολική σας υγεία και θα σας συστήσει το ασφαλέστερο και πιο αποτελεσματικό σχέδιο θεραπείας, καλύπτοντας και τη ΣΔ.
Μην διστάζετε να μιλήσετε στον καρδιολόγο σας
Μην διστάζετε να συζητήσετε με τον καρδιολόγο σας αν πάσχετε από στυτική δυσλειτουργία ή αν θέλετε να πάρετε θεραπεία γι’αυτήν. Η σεξουαλική δραστηριότητα είναι σημαντικό μέρος μιας συνολικά υγιούς ζωής. Ο γιατρός σας θα σας ακούσει χωρίς προκαταλήψεις, και πάντα με την κάλυψη του ιατρικού απορρήτου και θα σας συμβουλεύσει ώστε να απολαμβάνετε τη ζωή με ασφάλεια.
Περαιτέρω, αν λαμβάνετε ήδη κάποια θεραπεία (για την υπέρταση κλπ), ο καρδιολόγος σας θα σας δώσει συστάσεις για την ασφαλή λήψη αναστολέων της PDE5. Θα σας ενημερώσει για τυχόν παρενέργειες και θα σας δώσει οδηγίες, μειώνοντας έτσι την ανησυχία και την πιθανή αμηχανία αν τυχόν αισθανθείτε αδιαθεσία.
ΠΗΓΕΣ
Kloner, R. A. (2018). “Cardiovascular Safety of Phosphodiesterase Type 5 Inhibitors After Nearly 2 Decades on the Market.” Sexual Medicine Reviews, 6(3), 391-401.
Soulaidopoulos, S., et al. (2024). Long-term effects of phosphodiesterase-5 inhibitors on cardiovascular outcomes and death: a systematic review and meta-analysis, European Heart Journal – Cardiovascular Pharmacotherapy, Volume 10, Issue 5, August 2024, Pages 403–412, https://doi.org/10.1093/ehjcvp/pvae029
Jackson, G., et al. (2006). “The Second Princeton Consensus on sexual dysfunction and cardiac risk: new guidelines for sexual activity and cardiac patients.” The American Journal of Cardiology, 94(2), 164-171.
Kloner, R.A., et al. (2024). Princeton IV consensus guidelines: PDE5 inhibitors and cardiac health, The Journal of Sexual Medicine, Volume 21, Issue 2, February 2024, Pages 90–116, https://doi.org/10.1093/jsxmed/qdad163
U.S. Food and Drug Administration (FDA) Drug Information. “Viagra (sildenafil citrate) prescribing information.”