Ελευθέριος Κολομτσάς | Ειδικός Καρδιολόγος – Εντατικολόγος | 📞 213 0 251425, 6947434350 info@cardiometabolism.gr

Γράφει ο Ελευθέριος Κολομτσάς, Ειδικός Καρδιολόγος / Εντατικολόγος

Γιατί παθαίνει ανακοπή ένας νέος αθλητής;

Όταν ένας αθλητής υφίσταται καρδιακή ανακοπή, τίθεται βεβαίως το θέμα της αιτίας της ανακοπής και, εφόσον επιβιώσει της ανακοπής, το ερώτημα αν μπορεί να συνεχίσει να αθλείται. Η δομική στεφανιαία καρδιακή νόσος είναι η πλεόν συνηθισμένη αιτία αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής, ωστόσο δεν είναι η μόνη, ειδικά στους νέους σε ηλικία αθλητές.

Πράγματι, από τη στιγμή που με τον διαγνωστικό, κλινικό και παρακλινικό εργαστηριακό έλεγχο αποκλεισθεί η ύπαρξη έκδηλης καρδιοπάθειας, η διαφορική μας διάγνωση στρέφεται στην λανθάνουσα δομική καρδιακή νόσο και στην έκδηλη ή λανθάνουσα πρωτογενή ηλεκτρική πάθηση. Αυτές οι καταστάσεις προδιαθέτουν τον ασθενή σε υποτροπιάζουσα κοιλιακή αρρυθμία (εμμένουσα κοιλιακή ταχυκαρδία, κοιλιακή μαρμαρυγή) και καρδιακή ανακοπή χωρίς να υπάρχει φανερή καρδιακή πάθηση, κάτι που τις καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνες, διότι μπορεί να ξεφύγουν από τον προαγωνιστικό έλεγχο όταν αυτός δεν είναι ενδελεχής. Όπως είναι αναμενόμενο, η μεγαλύτερη ανησυχία γι’αυτούς τους ασθενείς είναι η υποτροπή και η επανεμφάνιση κακοήθων και απειλητικών για τη ζωή τους κοιλιακών αρρυθμιών.

Οι παθήσεις αυτές οφείλονται κατά κύριο λόγο σε διαταραχές στην καρδιακή επαναπόλωση και σε κληρονομικές δυσλειτουργίες των καναλιών νατρίου και καλίου. Οι δυσλειτουργίες των καναλιών καλίου και νατρίου μπορεί επίσης να προκαλούνται από φάρμακα, ή από μεταβολικές και ηλεκτρολυτικές διαταραχές. Όλες μαζί αναφέρονται ως διαυλοπάθειες ή πρωτοπαθείς ηλεκτρικές παθήσεις.

Στην κατηγορία της καρδιακής ανακοπής χωρίς έκδηλη καρδιακή πάθηση περιλαμβάνονται επίσης ασθενείς με υποκλινική, λανθάνουσα δομική καρδιακή πάθηση όπως είναι η μυοκαρδίτιδα, η αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια δεξιάς κοιλίας, ο στεφανιαίος αγγειόσπασμος και η σαρκοείδωση. Πολλές φορές, οι δομικές αυτές διαταραχές είναι ύπουλες και μη ανιχνεύσιμες στα πρώιμα στάδια της εξέλιξής τους με τις τρέχουσες λειτουργικές (δοκιμασία κόπωσης, χορήγηση φαρμάκου κ.ά.) και απεικονιστικές μεθόδους, απαιτώντας αρχικά έναν υψηλό δείκτη υποψίας που θα οδηγήσει στην διερεύνησή τους.

Μετά την καρδιακή ανακοπή

Τα άτομα που επιβιώνουν από αιφνίδιο καρδιακό θάνατο χωρίς φανερή κλινικά καρδιακή νόσο, τυπικά παραπέμπονται και αναλαμβάνονται από καρδιολόγο – ηλεκτροφυσιολόγο εξαιτίας της ανάγκης εμφύτευσης αυτόματου εξωτερικού καρδιακού απινιδωτή.

Η φροντίδα αυτών των ατόμων ιδανικά παρέχεται από μία ομάδα καρδιολόγων που είναι εξειδικευμένη στην διαχείριση ατόμων με μυοκαρδιοπάθειες, στη γενετική και στην ηλεκτροφυσιολογία και με συμβολή καρδιολόγων ειδικών στην απεικόνιση (υπερηχοκαρδιογράφημα, μαγνητική τομογραφία καρδιάς, αξονική στεφανιαία αγγειογραφία). Η ομάδα των ειδικών ασχολείται με τους επιβιώσαντες από αιφνίδιο καρδιακό θάνατο αλλά και με τα μέλη των οικογενειών τους όταν διαπιστώνεται κάποια κληρονομική αιτία. Οι άτυχες οικογένειες που υφίστανται τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο κάποιου δικού τους ανθρώπου παραπέμπονται και αυτές για περαιτέρω έλεγχο. Η πρακτική αυτή συχνά αναφέρεται στη βιβλιογραφία ως «καταρράκτης» οικογενειακής διαλογής – εξέτασης.

Ωστόσο πρέπει να αναγνωριστεί ότι ακόμη και όταν συστηματικά αποκλεισθεί κάθε γνωστή αιτία καρδιακής ανακοπής χωρίς φανερή καρδιακή πάθηση με λεπτομερή, εξαντλητικό διαγνωστικό έλεγχο, περίπου το 50% των αιτίων σε ασθενείς με καρδιακή ανακοπή παραμένουν ανεξήγητες.

Ο ρόλος της δοκιμασίας κόπωσης

Η δοκιμασία κόπωσης είναι ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα που λαμβάνεται όσο ο οργανισμός και η καρδιακή λειτουργία «δοκιμάζονται» στο πλαίσιο μιας άσκησης αυξανόμενης έντασης και ικανής διάρκειας. Ειδικότερα στα πρωτοπαθή ηλεκτρικά σύνδρομα, η δοκιμασίακ όπωσης μπορεί να βοηθήσει στην αποσαφήνισή τους επειδή μπορεί να λειτουργήσει ως δοκιμασία πρόκλησης της κατεχολαμινεργικής πολύμορφης ταχυκαρδίας (CPVT) καθώς και κάποιων μορφών ιδιοπαθούς κοιλιακής ταχυκαρδίας από τον χώρο εξόδου της δεξιάς κοιλίας. Επίσης μπορεί να αποκαλύψει ύποπτα σημεία που οδηγούν στην διάγνωση του συνδρόμου μακρού QΤ, όπως είναι η ανεπαρκής βράχυνση του QT κατά την άσκηση, η αλλαγή του κύματος Τ σε όρθια θέση και η κόμβωση  του κύματος Τ κατά την άσκηση.

Η δοκιμασία κόπωσςη έχει επομένως υψηλή διαγνωστική ικανότητα, αφού μπορεί να αποκαλύψει ηλεκτρικές δυσλειτουργίες που δεν εκφράζονται στο σύνηθες ηλεκτροκαρδιογράφημα ηρεμίας, ενώ γίνεται σε ελεγχόμενο και ασφαλές περιβάλλον, με πρωτόκολλο που σταματά έγκαιρα την δοκιμασία εάν εμφανιστούν ανησυχητικές ενδείξεις.  Για τους λόγους αυτούς, η δοκιμασία κόπωσης αποτελεί μια κρίσιμη εξέταση για τους αθλητές αντοχής κάθε ηλικίας.  

cardiometabolism | your expert in sports cardiology

 

ΠΗΓΕΣ

  1. Simon Modiand Andrew D. Krahn: Sudden Cardiac Arrest Without Overt Heart Disease. Circulation. 2011;123:2994–3008
  2. Krahn AD, Healey JS, Chauhan V, Birnie DH, Simpson CS, Champagne J, Gardner M, Sanatani S, Exner DV, Klein GJ, Yee R, Skanes AC, Gula LJ, Gollob MH. Systematic assessment of patients with unexplained cardiac arrest: Cardiac Arrest Survivors With Preserved Ejection Fraction Registry (CASPER). Circulation. 2009;120:278–285.
  3. Behr E, Wood DA, Wright M, Syrris P, Sheppard MN, Casey A, Davies MJ, McKenna W. Cardiological assessment of first-degree relatives in sudden arrhythmic death syndrome. Lancet. 2003;362:1457–1459.
  4. Hofman N, Tan HL, Alders M, van Langen IM, Wilde AA. Active cascade screening in primary inherited arrhythmia syndromes: does it lead to prophylactic treatment?J Am Coll Cardiol. 2010;55:2570–2576.
  5. van der Werf C, Hofman N, Tan HL, van Dessel PF, Alders M, van der Wal AC, van Langen IM, Wilde AA. Diagnostic yield in sudden unexplained death and aborted cardiac arrest in the young: the experience of a tertiary referral center in the Netherlands. Heart Rhythm. 2010;7:1383–1389.
  6. van der Werf C, van Langen IM, Wilde AA. Sudden death in the young: what do we know about it and how to prevent?Circ Arrhythm Electrophysiol. 2010;3:96–104.
  7. Schwartz PJ. Cascades or waterfalls, the cataracts of genetic screening are being opened on clinical cardiology. J Am Coll Cardiol. 2010;55:2577–2579.
  8. Malfatto G, Beria G, Sala S, Bonazzi O, Schwartz PJ. Quantitative analysis of T wave abnormalities and their prognostic implications in the idiopathic long QT syndrome. J Am Coll Cardiol. 1994;23:296–301.
  9. Wong JA, Gula LJ, Klein GJ, Yee R, Skanes AC, Krahn AD. Utility of treadmill testing in identification and genotype prediction in long-QT syndrome.